|
The Amazing Stroopwafels: een biografie
The Amazing Stroopwafels bestaan uit Wim Kerkhof (contrabas, toetsen en zang), Rien de Bruin (gitaar, accordeon en zang) en Arie van der Graaf (elektrische gitaar). Zij spelen overal: op straten en op pleinen, maar ook in cafés, dierentuinen, sauna’s, blusboten, theaters, hengelsport- en aquariumverenigingen. Ja, zelfs bij mensen thuis – en vaak ook. Zij mijden menselijke oceanen, zoals megadisco’s of popfestivals. Het directe contact met het publiek staat voorop.
A: vroege dagen, B: early days
Een lentedag in Rotterdam, 1979. Op de Lijnbaan bij Ter Meulen ziet het zwart van de mensen, in de verte is muziek te horen. Wanneer je je door de rijendikke mensenmassa weet te wurmen, dan zie je twee mannen, met een gitaar en een contrabas. Dat laatste instrument wordt op niet mis te verstane wijze mishandeld. Er wordt Engels- en Nederlandstalig repertoire gespeeld, van bewerkte levensliederen tot eigen werk. Maar er klinkt meer dan muziek: hier gebeurt iets bijzonders.
Op 21 maart 1979 gaan Wim Kerkhof en Fred Piek met elkaar in zee. Omdat er in twee talen gezongen wordt, besluiten ze om voor een tweetalige naam te kiezen: The Amazing Stroopwafels zijn geboren. Ze spelen op straat, maar tegelijk ook in zaaltjes, cafés, sociëteiten en clubs. Het loopt al gauw storm met de optredens en in het najaar besluit het duo om uit te breiden: in de nieuwe bezetting speelt contrabassist Wim Kerkhof toetsen, Arie van der Graaf is de elektrische gitarist, Koos Pakvis speelt basgitaar en Louis Debij de drummer. Multi-instrumentalist Rens van der Zalm schuift geregeld aan.
In 1980 nemen de Stroopwafels hun een eerste lp op, die wordt uitgebracht door Universe. De A-kant is in het Nederlands, op de B-kant staan Engelstalige nummers. Op dit naamloze debuut staan nummers als Dievenwagen en Heb meelij Jet, de eerste single. De tweede single, Ome Kobus, stijgt in de zomer van 1981 in de hitlijsten, totdat een boycot het lied treft: de tekst “Ome Kobus heeft zijn linkerbeen verloren” is discriminerend tegenover gehandicapten…
Mooi weer
In 1981 verlaat Fred Piek de groep voor een solocarrière. Wim Kerkhof maakt met Arie van der Graaf, Koos Pakvis en Louis Debij een tweede lp, Mooi weer. Op deze meer rockgeoriënteerde opvolger komt ook de tweetalige ballad Oude Maasweg te staan. Het nummer groeit uit tot een klassieker. Niet dat het melancholieke lied in de hitlijsten scoort, maar het wordt vaak gedraaid en verschijnt op vele compilatieplaten en cd's. In 1986 wordt Mooi weer daarom heruitgebracht als Oude Maasweg.
Vanaf de derde lp In vuur en vlam komt het accent meer te liggen op Nederlandstalige nummers. Omdat The Amazing Stroopwafels een echte live-act zijn, met soms wel vijf optredens op één dag, komt er in 1983 live-lp uit: Wat een leven! Ook vinden er enkele tours in Denemarken plaats.
Door als duo
Begin 1984 is de grote Nederpophausse voorbij en voor de viermansband wordt het werk minder. In deze periode ontmoet Kerkhof de straatmuzikant en kunstenaar Rien de Bruin, die gitaar en accordeon speelt. Vanaf dat moment treden zij vaak met zijn tweeën op. De Stroopwafels lijken definitief als duo voort te moeten bestaan als Arie van der Graaf de band verlaat. Gelukkig is de breuk van korte duur.
Nog een single kan er worden gemaakt van de platenmaatschappij. Het wordt Ik ga naar Frankrijk. Het nummer slaat in als een bom en er wordt besloten om alsnog een nieuwe lp op te nemen: 5. Op de succesvolle plaat zijn ook Arie van der Graaf, Koos Pakvis en Louis Debij nog te horen. Het aantal optredens schiet weer omhoog.
In 1986 komt de lp De straat betaalt uit. Voor de hoesfoto worden 1500 valse duizendjes gedrukt, tot grote schrik van de officier van justitie. Gelukkig wordt de zaak geseponeerd.. Eind '86 treden ze op in Lee Towers’ Gala of the Year in Ahoy. Arie van der Graaf komt ‘live’ weer terug: het duo wordt trio.
Eigen platenmaatschappij
In 1987 richt Wim Kerkhof zijn eigen label op: Quiko. Alle voorgaande platen en rechten worden van de maatschappij teruggekocht en één jaar later verschijnt de eerste cd, simpelweg The Amazing Stroopwafels. Deze cd is een compilatie van alle singles tot dan toe en van nummers die live het meest gespeeld worden. De Engelstalige nummers ontbreken op de cd. Vele tienduizenden exemplaren gaan over de toonbank.
De opvolger Gaan te ver wordt zowel op lp als cd uitgebracht. De cd-uitgave telt enkele bonustracks, nummers van de lp’s die de compilatie-cd niet haalden. Op de hoes zijn Wim en Rien te zien in witte kostuums. Ook een gitaar en contrabas worden voor de gelegenheid wit gespoten. Op het verzoek van een omroep om in die kleding op te treden, wordt natuurlijk niet ingegaan. Onder andere Voor de storm, de ballade over de watersnoodramp van 1953, is op deze cd/lp te vinden. Veel fans beschouwen Gaan te ver als het beste album van de band.
Wereldwijde doorbraak
 Op de straten van Jakarta in Indonesië zijn de wafels in 1989 te horen, daarna spoeden zij zich naar Venetië voor de hoesfoto van Macaroni in de nacht, hun achtste lp en derde cd. Net als alle voorgaande singles haalt ook Zwart Nazareth niet de Top 40. Gefrustreerd zijn de drie heren alleen over het feit dat ze nooit in militaire dienst zijn geweest (alle drie afgekeurd), en daarvan getuigt het lied Ik ben geen man (want ik ben nooit in dienst geweest) van hun legergroene cd Kano's en gevulde koeken.
De band beleeft een gouden tijd qua optredens, en hoe kleiner de zaal, hoe leuker ze het lijken te vinden.  In 1993 komt de cd Onbeperkt houdbaar uit, en in 1994 verschijnen er zelfs twee albums: eerst Badmuts verplicht, waar alle Stroopwafelliedjes over het Rijnmondgebied op één cd bijeengebracht zijn, en daarna Het leven is een feest. Geen feest voor de Kerstman althans, want de ‘vijf-decembermoodenaar’ wordt in het lied Santa Claus ‘raus stevig op de hak genomen. Het lied haalt zelfs de Britse en Canadese media.
De wereldwijde doorbraak wordt verder onder andere luister bijgezet door optredens in oorlogsgebied (Tuzla, Bosnië-Herzegovina) en New York.
Politiek-incorrecte avant-garde
In 1996 verschijnt Stroopwafel speciaal. Hoewel de band vanwege zijn vele optredens voor vakbonden, stakingen en de SP een links imago aangemeten heeft gekregen, dienen zich op Stroopwafel speciaal de eerste tekenen van politiek-incorrectheid aan in een loflied op de gevolgen van het broeikaseffect: Tropisch Nederland. Een vlijmscherp protestlied tegen sport doet zinloos bewegend Nederland op zijn grondvesten schudden. In 1999 wordt er zelfs een ep gewijd aan politiek-incorrecte nummers. Er wordt gepleit voor hard rijden (Plankgas) en de consumptie van varkensvlees.
Behalve onder andere een ode aan de Maastunnel bevat de cd Fijn kamperen (met moderne vrouwen) (1998) het eerste Tsjechisch-Deense lied in de wereldgeschiedenis: een nieuwe vertaling van Oude Maasweg. Ook op bilinguaal gebied zijn de Stroopwafels hun tijd ver vooruit!
Hard voor weinig
Rond de eeuwwisseling wordt de periode 1988-2000 afgesloten met een nieuw verzamelalbum. Op Hard voor weinig staan twintig singles, waaronder ook het ter gelegenheid van het EK-voetbal uitgebrachte lied Oranje spinazie.
Muzikaal gezien verschuift het accent vanaf de albums die volgen, Eeuwige vlam (2001) en Van de straat (2003), meer en meer naar countrymuziek. Tekstueel hervindt Kerkhof zich met steeds meer verhalende liedjes. Ogenschijnlijk oubollige thema’s worden niet geschuwd.
Renaissance van de Oude Maasweg
Intussen blijft een lied uit 1981, Oude Maasweg, zorgen voor steeds hogere noteringen in door luisteraars samengestelde lijsten, met name de Top 2000 van Radio 2. In 2007 bereikt het nummer in die lijst zelfs de zestiende plaats. Het lied, dat nooit een hit wordt, wint aan erkenning en verwerft een plekje in de canon van de Nederlandse popmuziekgeschiedenis.
Ook een ander nummer doet het goed: in 2005 komt Ik ga naar Frankrijk de Top 2000 binnen, en in 2007 staat het op 600. Een paar jaar achter elkaar wordt het als tweede verkozen in een gelegenheidshitrace van Radio Tour de France.
In het theater
In 2004 bestaat de groep 25 jaar. Dit wordt gevierd met bijzondere optredens in het Bibliotheektheater te Rotterdam. Gasten als Joost Belinfante, Marjolein Meijers, Jan de Ligt en Arie van der Krogt versterken de Stroopwafels. Ook Koos Pakvis (basgitaar) speelt na lange tijd weer live mee en Hans Greeve schuift aan achter de drums.
De optredens in het theater smaken naar meer en er volgt een heuse theatertour, ook weer met Pakvis en Greeve. Tegelijkertijd komt de eerste dvd uit: The Amazing Stroopwafels 25 Jaar. De dvd bevat een optreden in de Schiecentrale te Rotterdam, een korte documentaire van Huib Maaskant uit 1992 en een aantal clips van tv-optredens.
Van Blankenburg tot Zwart Nazareth
Een tweede dvd verschijnt in de herfst van 2006, genaamd Van Blankenburg tot Zwart Nazareth. Historische beelden, films en foto’s uit onder andere het Rotterdamse Gemeentearchief gecombineerd met de tekst en muziek van The Amazing Stroopwafels. Alle liedjes hebben dan ook te maken met het Rijnmondgebied.
In 2007 krijgt de theatertoer een vervolg. De tournee wordt vernoemd naar het nieuwe album: Strooptocht. Wederom spelen de Stroopwafels voornamelijk met z’n vijven voor uitverkochte zalen, maar steeds vaker worden ze bij gestaan door Johan Jansen op de pedalsteel.
De verbazing is groot als de band in een onderzoek uit 2008 naar de sterke culturele merken van Rotterdam op de zestiende plaats eindigt, boven gerenommeerde (en gesubsidieerde) theaters, filmhuizen en festivals. Voor velen zijn The Amazing Stroopwafels Rotterdamser dan de Euromast.
2010
In 2010 verschijnt er weer een cd, Van eigen deeg, en ook deze gaat weer gepaard met een theatertoer. Kerkhofs heimwee naar de jaren vijftig weerklinkt in een nummer als Ford V8. In Schip in de dijk wordt de heldendaad van Arie Evegroen bezongen, die er eigenhandig voor zorgde dat Zuid-Holland de voeten droog hield door in februari 1953 zijn graanschip in een dijk te laveren. Overal krijgt de cd lovende recensies. Volgens Volkskrants’ Patrick van den Hanenberg is Wim Kerkhof “één van de meest onderschatte componisten/tekstdichters van Nederland, en The Amazing Stroopwafels is een van de meest onderschatte bandjes.”
Ook komt er een nieuwe dvd uit volgens hetzelfde concept als Van Blankenburg tot Zwart Nazareth. Deze keer met een kortere naam: 3. Voor velen een heilig getal, en ook nog eens de derde dvd van het trio.
De afwisseling van speelplekken (nog steeds van de straat tot de huiskamer, van café tot theater) werkt zeer inspirerend en het enthousiasme waarmee gemusiceerd wordt is onveranderd groot. The Amazing Stroopwafels vormen nog altijd één van de meest optredende bands van Nederland. En als het aan hen ligt, gaan zij daar tot lang nadat ze er bij neergevallen zijn mee door. |